Merhaba
Bugün Rusça gramerin önemli bir konusu olan sıfat fiillerden bahsedeceğim. Sıfat fiill konusu Rusçaya yeni başlayanları biraz zorlayan bir konudur ama gözünüz korkmasın öğrenmek sadece çok tekrar yapmanıza bağlı. Ben de bu durumu göz önünde bulundurarak kısa ve yalın bir anlatım yapmaya çalıştım. Umarım yardımcı olur.
Rusçada sıfat fiiller который bağlacını kullanmadan daha kısa cümleler kurmamıza yarar. Günlük konuşma dilinde çok sık kullanılmazlar. Daha çok yazı dilinde tercih edilirler.
Sıfat
fiiller etken (действительные) ve edilgen (страдательные) olmak üzere 2 gruba
ayrılırlar. Bunlar da kendi içlerinde şimdiki zaman ve geçmiş zaman olarak 2
gruba ayrılırlar.
Действительные Причастия (etken)
настоящего времени (şimdiki zaman) (Читающий - okuyan)
прошедшего времени (geçmiş zaman) (читавший - okumuş olan)
Страдательные Причастия (edilgen)
настоящего времени (şimdiki z.) (читаемый- okunan)
прошедшего времени (geçmiş z.) (прочитанный- okunmuş olan)
1- Şimdiki Zaman Etken Sıfat Fiiller: (читающий – okuyan)
Sadece НСВ fiillerle yapılırlar.
1-
Fiilin ‘onlar’ (они) çekimi yapılır читать -> читают
2-
Son harf silinir
3-
щий eklenir
читать -> читают
-> читающий
слушать ->
слушают -> слушающий
рисовать
-> рисуют -> рисующий
строить
-> строят -> строящий
писать ->
пишут -> пишущий
Мальчик,
читающий книгу (Мальчик,который читает книгу)
Мальчик,
работающий в этом заводе (Мальчик,
который работает в этом заводе)
Это человек,
пьющий чай здесь. (Это
человек, который пьёт чай
здесь.)
Это девочка,
живущая здесь. (Это девочка, которая
живёт здесь.)
Gördüğünüz gibi sıfat fiilden
önce her zaman virgül gelir.
Я вижу
мальчика, читающего книгу.
Я вижу
девочку, живущую здесь.
Sıfat fiil, kendinden önceki kelimenin
padejine göre çekimlenir. Bunun nedeni, şu şekilde de yazılabiliyor oluşudur:
Я вижу читающего мальчика.
2- Geçmiş Zaman Etken Sıfat Fiil (читавший-
okumuş olan)
1-
Fiilin geçmiş zaman çekimi yapılır
2-
‘л’ harfi varsa silinir
3-
Kalan
son harf sessiz ise ший
sesli ise вший eklenir
Читал ->
читавший
Писал ->
писавший
Рисовал ->
рисовавший
Рассказал ->
рассказавший
Принёс -> принёсший
Geçmiş zaman
etken sıfat fiiller hem НСВ hem СВ
çekimlenir.
Прочитавший, рассказывавший, написавший...
İstisna:
идти ->
шёл -> шёлшедший
шла -> шёлшедшая
Örnekler:
1- Вот мальчик. Он читал вчера книгу.
Вот мальчик,
читавший вчера книгу.
2- Вот пассажиры. Они купили билеты на этот рейс.
Вот
пассажиры, купившие билеты на этот рейс.
3- Я знаю строители. Строители построили эту
школу.
Я знаю
строителей, построивших эту
школу.
3- Şimdiki Zaman Edilgen Sıfat Fiiller
(читаемый- okunan)
Sadece НСВ
fiillerden yapılır.
1-
Fiilin biz (мы) çekimi yapılır.
2-
Sonuna ый eklenir.
Изучать ->
изучаемый
Любить -> любимый
Посещать ->
посещаемый
Слушать -> слушаемый
Нести -> несомый
Искать -> искомый
·
Журнал, читаемый студентом = Журнал, который читает студент (Öğrenci
tarafından okunan dergi)
·
Проблема,
решаемая учеником = Проблема,
которую решает ученик (Öğrenci tarafından çözülen problem)
·
История,
рассказываемая мамой = История, которую рассказивает мама (Annem
tarafından anlatılan hikaye)
·
Задание,
проверяемое преподавателем = Задание, которое проверяет преподаватель (Öğretmen
tarafından kontrol edilen ödev)
Gördüğünüz gibi sıfat fiilden sonra gelen isim “ile halinde (тварительний
падеж)” çekimlenmektedir.
NOT: пить, брать, бить, ждать,
мыть, писать, кормить, платить, учить, шить, строить, лить, просить fiillerinin
sıfat fiil çekimi şekil olarak vardır fakat kullanımı yoktur.
4- Geçmiş Zaman Edilgen Sıfat Fiiller (прочитанный-
okunmuş olan)
Sadece СВ fiillerden
yapılır.
1-
Fiil geçmiş zamanda çekimlenir
2-
Sondaki ‘л’ harfi düşer
3-
нный – енный – ённый eklenir
İstisnai fiiller:
прочитать -> прoчитанный
слышать ->
слышанный
принести ->
принёс + енный -> принесённый (ё harfi
yer değiştirdi)
Son harfi ‘и’ olan fiillerin sıfat fiil çekimi de etkilenir:
изучить ->
изучил -> изученный (и harfi düştü)
Kısa Fiiller:
бить -> битый
вымыть -> вымытый
прожить ->
прожитый
взять -> взятый
снять -> снятый
закрыть -> закрытый
понять -> понятый
Edilgen
sıfat fiillerin kısa formları da vardır. Bunlar padeje göre çekimlenmezler. Oldukları
gibi kalırlar.
закрытый ->
закрыт
Fakat cinse
göre çekimlenirler ve cümle içinde fiil olarak kullanılırlar.
Вот книга.
Эту книгу написал молодой писатель.
Вот книга
написана молодым
писателем. (sıfat-fiil)
NOT: Eylemi yapan kişi her zaman
ile halinde (тварительний падеж) çekimlenir.
RUSÇA ZARF FİİLLER - ДЕЕПРИЧАСТИЕ konusuna gitmek için tıklayın.
Yardımcı olduğunuz için teşekkürler
YanıtlaSilÇok teşekkür ederim
YanıtlaSilüstad çok teşekkür ederim.
YanıtlaSilelinize saglik, cok faydali oldu
YanıtlaSilçok saolun
YanıtlaSilÇok teşekkür ederiz
YanıtlaSil